Sau cà phê Robusta, Việt Nam hiện cũng đang cố gắng phát triển cà phê Arabica. Cứ nhắc đến Arabica, người ta thường ví von Arabica như “nàng thơ” của làng cà phê Thế Giới. Cùng Tây Nguyên Soul xem Arabica là gì, và có gì thú vị nha.
Cà phê Arabica là gì
Arabica có nguồn gốc từ giống cây arabica coffea, từ vùng cao nguyên phía tây nam của Ethiopia và là loại cà phê phổ biến nhất trên toàn thế giới – chiếm 60% sản lượng cà phê trở lên trên thế giới.
Ở Ethiopia, bộ lạc Oromo nghiền nát hạt cà phê và trộn với chất béo để ăn như một chất kích thích. Nhưng khi họ đến Ả Rập “cà phê” đã được sinh ra. Các học giả Ả Rập lần đầu tiên viết về hạt cà phê như một thức uống được pha chế, và họ nói về cà phê như một thức uống giúp cho con người trở nên tỉnh táo và làm việc tốt hơn. Từ đó cà phê lan rộng khắp thế giới. Vậy nên đôi khi bạn sẽ nghe người ta gọi cà phê arabica với cái tên là cà phê Ả Rập.
Đứng thứ hai sau arabica về mức độ phổ biến là cà phê robusta có nguồn gốc từ cây Coffea canephora. Phải nói rằng, cà phê robusta là một phần văn hóa không thể thiếu của cà phê Việt Nam. Xem chi tiết về cà phê robusta: Cà Phê Robusta Là Gì: Hương Vị, Phân Loại, Giá Cà Phê Robusta.
Phân loại
Typica và Bourbon
Bourbon là một trong hai giống Arabica chính, cùng với Typica. Nó được trồng trên Đảo Bourbon vào thế kỷ 18. Giống cà phê Bourbon đến Brazil vào cuối thế kỷ 19 và nhanh chóng lan rộng khắp Nam và Trung Mỹ. Bourbon không phải là một giống có năng suất cao, nhưng tạo ra một tách cà phê tuyệt vời. Nhiều biến thể cà phê đã được phát triển từ giống Bourbon.
Những giống cà phê Bourbon cho chất lượng cà phê đạt tiêu chuẩn hoặc cao, nhưng khi canh tác thì rất dễ mắc các bệnh hại cà phê. Ngày nay, sản xuất cà phê ở Châu Mỹ Latinh vẫn chủ yếu dựa vào các giống cà phê được phát triển từ các giống Typica và Bourbon, góp phần vào một nút thắt di truyền đáng kể cho cà phê Arabica. Về sản lượng Arabica phải nói đến Brazil, nước chiếm 40% sản lượng thế giới, 97,55% giống cà phê tại Brazil có nguồn gốc từ Typica và Bourbon.
Bourbon vàng, Bourbon đỏ và Bourbon hồng đều là những đột biến tự nhiên của Bourbon. Năng suất của chúng khá thấp, nhưng hương vị lại rất độc đáo. Bourbon được biết đến với tính axit phức tạp với độ chua sáng, dư vị ngọt ngào và hương thơm cân bằng.
Catimor
Catimor là giống lai tạo giữa Caturra và Timor, được tạo ra ở Bồ Đào Nha vào năm 1959. Cũng chính vì Catinor lai tạo từ Timor là một giống thuộc Robusta với Caturra một giống thuộc Arabica nên cho ra Catimor có độ chua thấp hơn các giống thuộc Arabica, nhưng cao hơn Robusta và có vị đắng. Do vậy mà người ta cứ tranh cãi với nhau mãi là Catimor thuộc Arabica hay Robusta.
Cà phê Catimor có hương quả anh đào và quả mọng khác biệt khi nếm thử ở mức rang light; Hương thảo mộc rõ ở mức rang đậm, body mượt mà và hậu vị phong phú kéo dài cho đến ngụm tiếp theo.
Catuai
Catuai là con lai giữa Caturra và Mundo Novo. Giống này được tạo ra ở Brazil vào những năm 1940 và nó được tạo ra nhằm thúc đẩy năng suất cao hơn, nhưng chất lượng không kém gì Caturra.
Cà phê Catuai có chứa các đặc tính của cà phê robusta khiến độ chua trong hạt rất thấp trong khi vị đắng lại rất mạnh. Mặc dù có vị đắng nhưng Catuai vẫn mang lại hương vị trái cây, chocolate, caramel, mật ong, hạnh nhân và thảo mộc khi thưởng thức. Thông thường cà phê Catuai sẽ rang ở mức light hoặc medium để cho ra hương vị tốt nhất.
Caturra
Caturra được tạo ra ở Brazil vào những năm 1930. Giống này dựa trên đột biến tự nhiên của Bourbon. Nó thấp hơn Bourbon một chút và có nhiều nhánh hơn, nên Caturra có năng suất cao hơn một chút. Về chất lượng, Caturra được đánh giá cao và hay được so sánh với Bourbon.
Đặc điểm hương vị của giống Caturra bao gồm độ chua rõ ràng với hương chanh, hậu ngọt, đặc biệt ngon khi trồng ở độ cao lý tưởng.
Geisha
Geisha (hay còn gọi là Gesha) là một giống chất lượng cao, đặc biệt được tìm thấy ở Panama. Nó có nguồn gốc từ làng Gesha của Ethiopia. Ngày nay, Geisha từ Panama được coi là một trong những loại cà phê ngon nhất trên thế giới và có giá cực kỳ cao.
Nó cho thấy vị ngọt bão hòa, độ sạch vượt trội và hương vị lấp lánh có thể từ quả mọng đến cam quýt đến xoài, đu đủ và đào.
Đặc điểm hương vị của cà phê Geisha là một trong những khía cạnh góp phần làm nên tên tuổi của nó. Geisha được biết đến với hương vị ngọt ngào và hương thơm của hương hoa, hoa nhài, sô cô la, mật ong, và thậm chí cả trà đen. Hương hoa ngọt ngào và cấu trúc hương vị phức tạp là những đặc điểm khiến cà phê Geisha được đánh giá cao.
Mundo Novo
Mundo Novo là sự pha trộn giữa Bourbon và Typica. Giống được tạo ra vào những năm 1940 và đặc biệt phù hợp với điều kiện sinh trưởng của Brazil. Vì năng suất cao, nó là một trong những giống cà phê nổi tiếng nhất được trồng ở Brazil.
Variedad Colombia
Variedad Colombia (đôi khi chỉ Colombia) là một giống lai của Caturra, được tạo ra ở Colombia. Dòng này có năng suất cao và khả năng sống sót khi gặp các bệnh trên lá rất tốt. Nhờ sức sống mạnh mẽ mà Variedad Colombia trở thành một giống cà phê phổ biến. Hương vị bao gồm các hương như caramel cổ điển và sô cô la.
Pacamara
Giống này là sự lai tạo giữa Pacas và Maragogype. Một loại cà phê có vị cay nồng, phức tạp, với sự cân bằng đặc biệt. Hậu vị tròn để lại hậu vị chocolate và cảm giác béo ngậy như kem.
Hương vị cà phê arabica
Cà phê arabica được đánh giá là loại cà phê “tinh tế” nhất trong các loại cà phê. Arabica chứa nhiều hơn gần 60% lipid và gần gấp đôi lượng đường. Những đặc điểm này đóng một phần quan trọng không chỉ trong hương vị, mà còn cả hương thơm và mùi thơm của cà phê. Hạt arabica được đánh giá là ngon hơn vì lượng đường cao giúp cà phê có hương vị thơm ngon và vị đắng dịu nhẹ.
Như mình có mô tả nguồn gốc và đặc điểm của các giống thuộc Arabica. Mỗi giống cà phê Arabica cho cảm nhận về hương vị đa dạng và khác biệt.
Vùng trồng cà phê Arabica nổi tiếng
Cà phê Arabica phát triển tốt nhất ở vùng khí hậu nhiệt đới xung quanh đường xích đạo. Một số loại cà phê ngon nhất đến từ Nam Mỹ và Châu Phi. Arabica chất lượng cao có thể được tìm thấy ở các quốc gia sau: Costa Rica, Brazil, Ethiopia, India, Ecuador,…
Tại Việt Nam, phổ biến và nổi tiếng có cà phê Arabica Cầu Đất – Đà Lạt, cà phê Arabica Khe Sanh – Quảng Trị, Sơn La và Điện Biên. Đây đều là những vùng có khí hậu và địa hình có độ cao vô cùng lý tưởng để các giống Arabica thích hợp phát triển.
Phương pháp chế biến cà phê Arabica phổ biến
Phương pháp chế biến khô
Phương pháp khô tự nhiên là phương pháp lâu đời nhất, đơn giản nhất và cần ít máy móc. Những quả cà phê tươi sau khi thu hoạch được phân loại và làm sạch bằng tay để loại bỏ những quả cà phê xanh, quá chín, cũng như bụi bẩn, đất, cành và lá.
Sau đó, Cà phê được dàn đều dưới sân bê tông hoặc trên giàn phơi, dưới ánh nắng mặt trời. Cà phê cứ phơi dưới nắng và được cào hoặc đảo liên tục để đảm bảo khô đồng đều. Có thể mất từ 3 đến 4 tuần để cà phê đủ khô và có thể xay xát thành nhân xanh.
Hầu hết tất cả cà phê robusta đều được chế biến theo phương pháp này. Phương pháp chế biến khô được sử dụng cho phần lớn cà phê Arabica được sản xuất ở Brazil, Ethiopia, Haiti và Paraguay, và một số Arabica từ Ấn Độ và Ecuador.
Phương pháp chế biến ướt
Phương pháp chế biến ướt cũng là một phương pháp được áp dụng phổ biến cho cà phê arabica. Phương pháp này yêu cầu sử dụng các thiệt bị xay xát cà phê tươi chuyên dụng và nguồn nước sẵn có. cà phê sau khi được làm sạch qua nước sẽ được xay xát tách vỏ. Sau đó được làm sạch lần nữa để rửa trôi các chất nhầy. Quá trình này mất từ 24 đến 36 giờ. Sau đó, cà phê được rửa kỹ bằng nước sạch. Tại thời điểm này, cà phê có độ ẩm xấp xỉ 57%. Để giảm độ ẩm đến mức tối đa mong muốn là 12,5%, cà phê sẽ được làm khô bằng cách phơi nắng từ 8 đến 10 ngày.
Cà phê Arabica ngon hiện nay
Mỗi giống cà phê Arabica đều có những đặc điểm khác nhau về hương thơm hay độ chua. Muốn biết được loại cà phê đó ngon hay không thì hãy tìm hiểu thêm về phân loại, rang xay như thế nào nha.
Nếu bạn đang tìm kiếm cà phê robusta, cà phê arabica rang xay nguyên chất, dòng chất lượng cao thì xem ngay bài viết: Điểm Mua Cà Phê Gói, Cà Phê Bột Rang Xay Ngon Tại HCM.
Cà phê robusta và arabica loại nào ngon hơn
Việc xác định loại cà phê nào ngon hơn giữa robusta và arabica phụ thuộc vào sở thích và khẩu vị của từng người.
Tuy nhiên, nói chung thì arabica có hương vị trái cây, chua nhẹ và hương thơm nhẹ, trong khi đó robusta có hương vị mạnh mẽ hơn, với hương vị đắng và hơi cay. Ngoài ra, arabica thường được xem là loại cà phê cao cấp hơn, vì nó được trồng ở độ cao cao hơn và có quy trình chế biến khắt khe hơn.
Tuy nhiên, nếu bạn thích cà phê có hương vị mạnh mẽ hơn, thì robusta có thể là sự lựa chọn tốt hơn. Nếu bạn muốn thưởng thức cà phê ngon, tốt nhất là nên thử cả hai loại để so sánh và tìm ra loại cà phê phù hợp với sở thích của mình.
Hy vọng rằng chút chia sẻ này của Soul sẽ giúp bạn có thêm thông tin về: cà phê Arabica. Cũng như trang bị thêm kiến thức để dễ dàng tìm kiếm cho mình một ly cà phê chuẩn gu. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào về nội dung bài viết hoặc về cà phê thì comment ngay phía dưới bài viết này, Soul sẽ giải đáp ngay. Xem thêm thông tin thú vị về cà phê, tự do trao đổi và chia sẻ tại blog cà phê.
Liên hệ Soul qua các kênh sau:
Facebook: Taynguyensoul
Shopee: shopee.vn/taynguyensoul
ĐƯỢC TÌM KIẾM NHIỀU NHẤT